Routebeschrijving
Amersfoort – Woudenberg
Van stad naar dorp – Amersfoort – Woudenberg
Uren gaans: 4
Deze route is een aaneenschakeling van buitenplaatsen en landgoederen. Maar voor het zover komt gaat het vanuit de binnenstad van Amersfoort eerst over de stadswal waarin de Waterpoort Monnikendam genesteld zit. Door deze poort stroomt de Heiligenbergerbeek, die we vanaf hier een klein uurtje volgen. Dan verlaten we het lagere deel van de route en nadat de oude spoorbaan Amersfoort –Kesteren is overgestoken gaat het naar de flanken van de Utrechtse Heuvelrug.
Landgoed Den Treek – Henschoten is het grootste landgoed op deze route. Via een mooi brede laan bereiken we ook Huize Den Treek. Het laatste landgoed is Geerenstein. Kleinschalig landschap met weitjes, akkers en natte bospercelen, die er voor zorgen dat er hier een bijzondere flora en fauna aanwezig is.
Eenmaal aan de rand van Woudenberg sta je in een wip voor het raadhuis waarvan de architect ook (net als wij, wandelaars) uit Amersfoort afkomstig is.
Begin en einde van de route
Dichtstbijzijnde adres bij begin: Lieve Vrouwekerkhof, Amersfoort, Nederland
Dichtstbijzijnde adres bij einde: Parklaan, Woudenberg, Nederland
Bezienswaardigheden
Onze-Lieve-Vrouwetoren
Bron: http://nl.wikipedia.org/wik…
De spits van Onze-Lieve-Vrouwetoren is het kadastrale referentiepunt voor het Nederlandse stelsel van de Rijksdriehoeksmeting, en deze meridiaan valt exact samen met de noord-zuid as van dit kadastrale coördinatenstelsel.
Auteur: Dromos
Station Amersfoort
Treinverbinding met:
Nijkerk, Utrecht, Zwolle, Apeldoorn, Amsterdam en Ede
Bus verbinding met: (o.a.)
Woudenberg, (Syntus, lijn 280-X80-83)
Bron: De Wandelmaker
Waterpoort Monnikendam
De waterpoort Monnikendam werd aan het begin van de 15e eeuw gebouwd als onderdeel van de tweede stadsmuur en bestaat uit twee ronde muurtorens, die door een boog met elkaar verbonden zijn. Naar alle waarschijnlijkheid dankt deze zijn naam aan Augustijner monniken die op de nabijgelegen Sint Andrieskamp gevestigd waren.
Bijzonder is dat het een combinatie is van zowel een waterpoort als een landpoort. De Heiligenbergerbeek stroomt hier vanuit de Gelderse Vallei de stad binnen.
Toen omstreeks 1840 een begin werd gemaakt met het afbreken van de oude stadsmuren, werd de Monnikendam opgenomen in de aanleg van het nieuwe plantsoen naar ontwerp van tuinarchitect J.D. Zocher jr.
Foto: Waterpoort Monnikendam met op de achtergrond de ‘Lange Jan’.
Bronmonument Luiaard – Kattekampen
Het bronmonument is een drijvend metalen kunstwerk in de Heiligenbergerbeek met verticaal twee stratenplannen van de buurt. Rustig en speels beweegt het in stromend beekwater, de wind en door het bronwater. Tussen twee schalen staat een verticale pijp waaruit het bron water klotst.
Nadat de schalen gevuld zijn met water schenken de schalen zich zelf leeg door te kantelen en weer leeg terug te bewegen om vervolgens weer gevuld te worden. We worden dus als het ware door beide buurten eeuwig toegezwaaid door stromend bronwater. Het kunstwerk drijft op vier onderwater-pontons en draait daardoor ook rondom de verticale pijp.
Bron: Stichting Bronmonument
Huize Randenbroek
Zoals zo vaak het geval is bij buitenplaatsen als Randenbroek is ook het ook hier gegaan. Eerst was er een boerenhofstede die vanwege de gunstige ligging kon uitgroeien tot een statig landhuis. De ‘broek’ is de naam is afkomstig van een moerassig gebied, in dit geval gelegen onder aan een helling van de Utrechtse Heuvelrug. In de 17e eeuw heeft Schilder Jacob van Campen op Randenbroek gewoond. Twee eeuwen later was H. van Lunteren, de bekende tuinarchitect bewoner van Randenbroek. Zijn voorliefde voor parken in Engelse landschapsstijl heeft hij ook hier gestalte gegeven. Het huis is voor de laatste maal gerestaureerd in 1959.
Landgoed Heiligenberg
Een heuvel in een moerassig gebied was in de middeleeuwen een veilige plek voor bewoning. Hier betreft het de vestiging van een klein klooster rond het jaar 1000. Lang heeft dat klooster niet bestaan, maar het is door de eeuwen heen wel steeds een toevluchtsoord geweest voor wassend water.
Sinds 1637 is Heiligenberg een buitenplaats die daarna vele malen van eigenaar wisselde.
Van het oorspronkelijke 17e- eeuwse huis is niets meer over. Het werd in het begin de van 19e eeuw gesloopt. Het huis zoals het er nu uitziet dateert van 1815. Er is nu een onderwijsinstituut in gevestigd.
Huis en park zijn niet toegankelijk.
Heiligenbergerbeek
Deze beek wordt gevoed door kwelwater rondom Woudenberg en vanuit stroompjes vanaf de hellingen van de Gelderse Vallei. De beek is ca. 8 km lang en stroomt vanaf Woudenberg naar Amersfoort waar deze de stad bereikt bij de waterpoort Monnikendam. Amersfoort werd gesticht op de plaats waar tal van beken samenkomen en als rivier De Eem richting de Zuiderzee stroomde. De Heiligenberger Beek levert daaraan en grote bijdrage. De beek dankt zijn naam aan het Landgoed Heiligenberg gelegen tussen Leusden en Amersfoort.
Oude Tracé Spoorlijn Amersfoort – Kesteren
U passeert hier het oude tracé van de spoorlijn die de verbinding vormde tussen Amersfoort en Kesteren in de Betuwe. De lijn werd geopend in 1886 en was onderdeel van de internationale spoorverbinding tussen Amsterdam, Nijmegen en Keulen. Tussen de jaren 1890 en 1920 werd de lijn voor dit doel intensief gebruikt, daarna werd de verbinding minder belangrijk. De Tweede Wereldoorlog maakte een definitief einde aan de verbinding met Nijmegen, doordat de Rijnbrug bij Rhenen tot twee maal toe zwaar werd beschadigd. Op de oude pijlers van de brug werd een nieuwe verkeersbrug gebouwd.
De laatste goederentrein van Amersfoort naar Rhenen reed hier in 1972.
Het tracé is nog steeds goed in het landschap herkenbaar o.a. door het talud en de verschillende baanwachtershuisjes.
Landgoed Den Treek Henschoten
Toen in 1841 Arnoud Jan de Beaufort trouwde met Anna Aleida Stoop kwamen de landgoederen Den Treek en Henschoten samen in één familie: De Beaufort. Anno 2016 is het nog steeds een echt familielandgoed. Het is een gezamenlijk bezit van maar liefst ruim 500 nazaten. In de statuten van het Landgoed staat dat het duurzaam in stand moet worden gehouden voor toekomstige generaties.
Het oppervlak beslaat maar liefst 2000 ha en strekt zich uit in de driehoek Amersfoort- Maarn-Austerlitz. Het is een bijzonder gebied om dat het de hoge gelegen delen van de Utrechtse Heuvelrug met de lagere, natte delen van de Gelderse Vallei met elkaar verbindt. De eigenaren beheren het landgoed met een grote mate van betrokkenheid, wat onder meer blijkt uit een programma van ontwikkeling van nieuwe natuur waardoor zeldzame planten en dieren terugkeren.
Huize Den Treek
Oorspronkelijk was dit huis lange tijd een boerenhoeve. Na de aankoop door Willem Hendrik de Beaufort in 1807 werd het tot een landhuis verbouwd. De toren dateert van 1903. In de tweede helft van de 20e eeuw was er een hotel in gevestigd. Het terras aan de fraaie vijver aan de oostzijde stond in die tijd bekend als het mooiste terras van Nederland. Sinds 2001 wordt het huis particulier bewoond. Zowel huis als tuin zijn niet toegankelijk.
Grand canal Landgoed Geerenstein
Huize Geerenstein spiegelt zich in het Grand Canal
Het Grand Canal is de centrale as van het park van Landgoed Geerenstein. Dit gedeelte van het park werd rond 1835 aangelegd.
Een grand canal staat altijd in directe relatie tot het landhuis: De zichtlijn wordt getrokken vanuit het midden van de gevel. Zo beleeft men vanuit het huis door het vergezicht de grootsheid van het landgoed. Het grand canal van Landgoed Geerenstein is bijna 1 km lang.
Bushalte De Poort
Busverbindingen met:
Amersfoort en Scherpenzeel (Syntus lijn 80 en X80)
Veenendaal-de Klomp NS, Veenendaal, Rhenen (Syntus lijn 80 en X80)
Maarn en Doorn (Syntus lijn 82)
Raadhuis Woudenberg
Het raadhuis, compleet met een woning voor de gemeentebode, werd in 1936 geopend een kostte 22000.- gulden. Het gemeentebestuur wilde graag een nieuw raadhuis, gebouwd in Oudhollandse bouwstijl (bedoeld werd waarschijnlijk de renaissance stijl) en schreef een prijsvraag onder architecten uit. H.A. Pothoven uit Amersfoort werd de winnaar met een ontwerp dat overigens een aantal overeenkomsten had met het gemeentehuis van Maarn, dat ook door Pothoven was gebouwd.
Vijftig jaar later werd het uitgebreid aan de achterzijde waarbij het gebouw een architectonische eenheid moest blijven. Het Beaufortpark achter het raadhuis bestond al aan het begin van de 20e eeuw en behoorde tot het Landgoed Laanzicht. Het park is genoemd naar de oorspronkelijke eigenaar van Landgoed Laanzicht die het in 1932 aan de gemeente schonk.
