Hilco Jansma kent inmiddels elk plasje en slootje van de Weerribben-Wieden. Gekleed in camouflagepak en gewapend met flinke telelenzen is hij jarenlang bijna elke dag op pad geweest om de otter in al zijn glorie vast te leggen. Uit die honderden uren film zijn de mooiste beelden terechtgekomen in de documentaire De otter: een legende keert terug.

Zoetwaterambassadeur

“Er is nog nooit eerder een film over de otter gemaakt omdat hij zo schuw is”, vertelt Hilco Jansma. “Maar ik wilde dit toch graag maken, omdat het zo’n prachtig dier is. De otter is ook de zoetwaterambassadeur van Nederland. Als de otter het ergens naar zijn zin heeft, dan zit het daar ook goed met de waterkwaliteit en de visstand.”

De otter was jarenlang verdwenen uit Nederland: er zat zoveel gif in het oppervlaktewater dat hij niet meer kon overleven. Maar na de herintroductie in de Weerribben in 2002 gedijen de dieren nu prima hier. Dat geeft aan dat het water in de Kop van Overijssel mooi schoon is en er meer dan genoeg vis te vinden is.

“Duur dier”

Gemeenten, provincies en natuurorganisaties doen er veel aan om het leefklimaat voor otters te verbeteren. Van wildtunnels onder de wegen tot stuwen voor een betere waterhuishouding: er is flink geïnvesteerd om het de otter naar de zin te maken. Dat lijkt veel voor één dier, maar het komt uiteindelijk de hele natuur ten goede.

Het is voor Hilco één van de redenen om de film te maken: “Het is zo’n mooi dier en er wordt ook veel gedaan om hem te beschermen. Maar eigenlijk ziet niemand hem. Ik denk dat deze film mensen daar bewust van kan maken, hoe prachtig dit dier is en waar we die investeringen allemaal voor doen.”

Geduld

Hilco begon in het voorjaar van 2017 met filmen. Hij kreeg hierbij veel hulp van otterspecialist en filmer Marten Boonstra. Samen hebben ze op de gekste tijden door de Weerribben-Wieden gestruind op zoek naar de mooiste plaatjes.

Dat was soms best frustrerend, vertelt Hilco. “Ik wilde heel graag beelden van de otters op het ijs. Iemand had ze ergens hier vlakbij op het ijs gezien. We zijn er zo snel mogelijk heen gegaan. We zaten dagen in de ijzige wind en regen onder een dekentje, maar er was geen otter meer te zien.”

Pas een jaar later lukte het de mannen om mooie beelden op het ijs te maken en werd de film weer wat completer. Zo ging het vaak tijdens het filmen. “Dan zag ik ergens een otter het water in duiken en dan zette ik gauw de camera aan om te kijken waar hij weer bovenkwam, maar dan kwam hij niet meer. En de camera maar draaien.”

Jaar van de otter

Uiteindelijk heeft Hilco vier jaar aan de film gewerkt. Nu kan iedereen het resultaat zien op NPO 1. “Dat is echt fantastisch. Ik wist van tevoren niet waar ik aan begon of hoe lang het zou duren, maar achteraf is dit echt perfect. 2021 is ook nog het jaar van de otter. Het jaar kan niet beter beginnen zo.”

De documentaire De otter: een legende keert terug is op 2 januari te zien op NPO1 om 19.00 uur.
(Wellicht te bekijken met ‘Uitzending gemist’)